AKTUALNOŚCI  KLUB  WYSTAWA  WZORCE RAS  HISTORIA RAS  ZDROWIE  REPRODUKTORY  HODOWLE

 

   SZCZENIĘTA  PLANOWANE MIOTY   CHAMPIONY   GALERIA  UŻYTKOWOŚĆ  LINKI   KONTAKT

 

HISTORIA RASY - BASSET HOUND

                     Nazwa "basset "pochodzi od francuskiego słowa "bass" co oznacza "niski. Mianem basetów francuzi określają wszystkie krótkonożne psy. Nazwa ta znana jest już d XVI wieku. Starsza literatura nie zawsze rozróżniała bassety i jamniki. Hodowla prawdziwych bassetów francuskiego pochodzenia rozpoczęła się w Anglii w roku 1866, gdy lord Galdway sprowadził dwa psy z hodowli Le Couteeulx de Canteleu z północnej Francji i opierając się na nich zapoczątkował hodowlę psów w typie baseta d' artois.

 

 

Basset d'artois należący do pana Boqueta z Paryża ( rys.L. Beckmanna w książce V.Shawa "The Illustrated Book of the Dog" 1889 r.)

Basset d'artois należący do pana Boqueta z Paryża ( rys.L. Beckmanna w książce V.Shawa "The Illustrated Book of the Dog" 1889 r.)

 

Basset d'artois typ Couteeulx , o imieniu Presto, jeden z najważniejszych psów hodowlanych w latach 90 .XIX wieku. Jego ojcem był Basset d'artois, zaś matka była 3/4 bassetem typu Lane

 

Lord Galdway może być właściwie uznawany za założyciela angielskiej hodowli bassetów.
W 1866 roku po raz pierwszy w angielskiej literaturze kynologicznej pojawia się określenie "basset hound". Miłośnicy rasy uważają jednak, że już dużo wcześniej na Wyspach Brytyjskich istniały "krótkonożne psy w typie gończych". Dowodem na poparcie tej tezy ma być fragment ze "Snu nocy letniej" Szekspira:
 " Me psy pochodzą ze spartańskich pomiotów.
Bure, pyskate, a ze łbów im wiszą uszy, co ranną rosę zamiatają.
Nogi w łuk, gardła jak u tesalskich byków.
Wolne w pogoni, lecz w głosie jak dzwonki
Każdy w ton niżej. Grze tak haronijniej
Nie nawoływał i rogiem nie wtórzył.
Nikt jeszcze w Krecie, Sparcie i Tesalii."

(William Szekspir, "Sen nocy letniej", przekład Stanisław Koźmian, PIW, Warszawa 1957r.).

Jednak interpretując tego rodzaju dokumenty, należy zachować dużą ostrożność. Szekspir był przecież poetą, a nie kynologiem. Vero Shaw (autor książki “The Encyclopaedia Of The Kennel”) uważa, że Szekspir pisał raczej o dawnym "southern hound", założycielu linii "otterhoundów" (zresztą spartańczykami zgodnie z ówczesnymi źródłami, nazywano charty
a nie powolne bassety). Innych informacji dotyczących krókonożnych czy też francuskich psów gończych w literaturze angielskiej nie znajdujemy. Dr John Caius opisuje w "Of Engilsh Dogs" (1576 r.) psa o nazwie "gascon hound", a więc psa z pochodzenia z Gastonii. Skoro grand blue gasconge znany był w XVI wieku w Anglii, dlaczego miała nie być znana jego krótkonożna “wersja” czyli basset? pyta G. Johnston. Francuskie psy myśliwskie przybyły na Wyspy Brytyjskie w roku 1066 wraz z Normanamii. Wtedy też pojawiły się w Anglii psy gończe używane do polowania par force, które już wkrótce stały się przywilejem szlachty, a przede wszystkim rodu królewskiego. Bezustannie sprowadzano psy z Francji i na odwrót, psy angielskie wysyłano do Francji. W wymianie tej uczestniczyły też psy krótkonożne.
Sugeruje to z list księcia Walii skierowanego w 1304 roku do francuskiego króla, w którym wymienionych zostało "kilka naszych walijskich krótknożnych (lowlegged) psów na zająca". Trudno jednak powiedzieć czy chodziło tutaj o bassety, beagle czy też terriery.
Krótko i krzywonożne psy przybyły prawdopodobnie w XV wieku z bretońskich ringów do Kornwalii, gdzie bały udział w celtyckim turnieju walki. Miały one ponoć "lekką budowę ciała, bardzo krótkie kończyny, długie uszy i niski głos"oraz pręgowane lub żółtawe umaszczenie. Jak można sądzić z opisu były to psy w typie basseta bretońskiego. Podobizna psa tego typu znajduje się na drzeworycie w St Dominics w Korwalii. Drzeworyt ten najprawdopodobniej wykonano w 1532 roku z okazji ślubu Katarzyny Griffith Ap Rhys i sir Piersa Edgumbe. Również ten pies ma długie uszy oraz krótkie, krzywe kończyny. Wiele brytyjskich i szlchacheckich rodzin normandzkiego pochodzenia miało w swoim herbie psy Św.Huberta, co jest dowodem to, że zabierali oni ze sobą psy z Francji francuskie psy gończe. Stąd przekonanie
G. Johnstona, że welsh foxhoundi otterhound są potomkami groffon verdenn i saintongeois. Nie oznacza to jednak oczywiście, że wśród tych francuskich psów gończych znajdowały się również bassety.

Bassety francuskie przybywają do Anglii
Na pierwszej wystawie psów roku 1863 w Paryżu wielu Angilków dziwiło się zupełnie im nieznanym, krótkonożnym psom myśliwskim, przypominającym budową clumber spaniela i turnspita.

"Choć niektórzy angielscy myśliwi posiadają bassety i jamniki, (to te francuskie ) psy polujące są angielskim myśliwym równie nieznane jak nam nasze sfory z Gaskonii i Saintonge", napisał w 1873 roku Le Couteulx. Liczne przekazy ówczesnych kynologów potwierdzają, że francuskie bassety w tym czasie w Anglii były praktycznie całkowicie nieznane. W roku 1866 lord Galway sprowadził dwa psy z hodowli Le Couteulx de Cantelcu. Okoliczności tego zakupu lord Galway opisuje w liście do majora C.Heseltine'a: " […] w lipcu 1866 roku byłem w Royat, Puis de Dome we Francji, gdzie spotkałem markiza de Tournon i jego syna hrabiego de Tournon. Ten ostatni zaoferował mi parę basset houndów z jego sfory, która punktualnie na jesieni dotarła do Serbly. Był to pies i suka, które nazwałem: Basset i Belle. Były to długie i ciężkie psy, budową przypominające jamnika o wykręconych przednich kończynach i masywnym kośćcu i dłuższej głowie niż u beagle'a. Nie były czarne podpalane jak jamniki, lecz miały umaszczenie jak foxhound, tylko z większą ilością bieli. Miały niski głos, bardziej podobny do głosu foxhounda niż do głosu beagle'a". W owych czasach we Francji istniały głównie dwa typy basseta, ciężki typ normandzki o krzywych kończynach (hodowany w Normandii przez Louisa Lane ), oraz typ Artesien, charakteryzujący się lżejszą budową ciała i prostymi kończynami, hodowany przez hrabiego Le Couteulx z Artois. Pierwsze bassety, które przybyły do Anglii, reprezentowały typ basset d'artois (później poprzez krzyżowanie z typem Lane powstał basset artezyjsko-normandzki). Lord Galway skojarzył Basseta i Belle i w 1867 roku przyszedł na świat pierwszy miot pięcioro szczeniąt. W 1872 roku oddał swoją małą sforę lordowi Onslow. Od tej chwili Onslow jako jedyny w Anglii hodował bassety, które nie zdobyły jednak rozgłosu. Oprócz lorda Galwaya również pewien myśliwy z Walii sprowadził z Wandei dwa psy, z którymi polował na króliki. Nie wiadomo czy zostały one użyte w hodowli Bassety, ważące wówczas 22-27 kg, uważane były powszechnie w Anglii jako ”wyrośnięte jamniki”.

Basset francuski "MODEL"przybywa do Anglii , Sir Everett Millais sprowadził w 1874 roku z Francji psa o imieniu Model.  Ten trójkolorowy pies wraz z innym samcem imieniem Fino przebywał był w Jardin d'Acclimation w Paryżu. Oba psy pochodziły z hodowli hrabiego Le Couteulx de Canteleu. Millais był zadowolony, że mógł dokonać wyboru między dwoma najlepszymi wówczas bassetami francuskimi. Model miał już wtedy 7,5 roku, ważył 21 kg
i w kłębie miał 30,5 cm wysokości, przy czym odległość miedzy jego mostkiem a podłożem wynosiła 7 cm. Mierząc od nosa po nasadę ogona, pies ten miał 81 cm długości, zaś obwód klatki piersiowej wynosił 63,5 cm. Głowa w porównaniu z długością grzbietu była stosunkowo krótka (23cm). Evernett Millais po raz pierwszy wystawił Modela w 1875 roku
w Wolverhampton. Na pytania wystawców, o to, czy prezentuje typ teriera czy buldoga, odpowiadał: "ani jednego ani drugiego, mój pies to basset", na co rozmówcy kręcili głowami, bowiem nigdy nie widzieli psa tej rasy. Model był również pierwszym bassetem wystawowym w Wielkiej Brytanii. Otrzymał pierwszą lokatę w " klasie ras mieszanych". Po przyznaniu nagród zgodnie ze słowami Millaisa "wypito kilka szklaneczek za powodzenie rasy". W relacjach, jakie po wystawie ukazały się w czasopismach kynologicznych, Model opisywany był jako "wyrośnięty jamnik". Aby publiczności unaocznić różnicę między bassetem a jamnikiem E.Millais ponownie wystawił Modela, tym razem w towarzystwie jamnika w Crystal Palace
w Londynie. Jego pies ponownie zdobył pierwszą lokatę w klasie ras mieszanych.
Właśnie w Crystal Palace zobaczył go po raz pierwszy lord Onslow, który swojego czasu przejął bassety lorda Galwaya. Pies spodobał mu się do tego stopnia, że natychmiast kazał sprowadzić z Francji parę psów tej rasy, a później kupił jeszcze od Le Couteeulx de Cantelcu psy o imionach: Fino, Nestor i Finete. Everett Millais następująco opisuje wygląd tych pierwszych sprowadzonych do Anglii bassetów: "czaszka musi mieć wydatną kość potyliczną, podobnie jak u bloodhounda, również wyraz pyska powinien być tak jak u tego psa. Nos powinien być czarny, choć mam kilka osobników, których na nosie występuje nieco bieli. Szczęki są stosunkowo słabe, prawdopodobnie dlatego, że praca tego psa nie polega na dławieniu zwierzyny. Uszy bardzo długie i aksamitnie miękkie, oczy ciemne i łagodne, o czułym spojrzeniu, dość głęboko osadzone, o widocznym wewnętrznym kąciku. Nie istnieją bassety
o ponurym i groźnym wyglądzie. Szyja długa, ale bardzo masywna. Pierś niemal jeszcze lepiej wykształcona niż u buldoga i u krzywonożnego psa, opuszczona 5 cm nad podłożem, u odmian o lżejszej budowie nie sięga aż tak nisko. Ramiona bardzo silne. Łapy krzywe do tego stopnia, że stawy prawy i lewy niemal się stykają. Grzbiet bardzo długi, ogon wysoko osadzony, niemal ciągle w ruchu, zwłaszcza gdy pies podejmuje trop. Po tym jak szybko pies macha ogonem, mogę natychmiast poznać, czy trop jest zimny czy ciepły i czy pies wkrótce da głos.
Tylne kończyny bardzo dobrze umięśnione. Aż po staw skokowy, mięśnie widoczne pod skórą niczym guzy. U odmiany gładkowłosej sierść taka sama jak u innych psów myśliwskich;
u odmiany szorstkowłosej przypomina sierść otterhounda. Maść w zależności od upodobań. Vero Shaw podaje rozmiary ciała dwóch psów z hodowli Millaisa:

  
 

Model

Garenne

masa ciała

20.75 kg

12,5 kg

wysokość w kłębie

30,5 cm

24 cm

długość (od nosa po nasadę ogona)

81 cm

74 cm

obwód klatki piersiowej

63,5 cm

51 cm

obwód głowy

23 cm

20 cm

długość uszu *

48 cm

43 cm

długość przednich kończyn

7 cm

6,5 cm

* Mierzona od końca jednego ucha do końca drugiego ucha,a więc długość jednego ucha wynosiła około 22-23 cm

jak widać różnice w rozmiarach ciała między psem a suką były dość znaczne. Sir Millais pokrył Modelem sukę rasy beagle. W przeciwieństwie do niego Onslow hodował swoje psy w czystej linii i unikał krzyżówek z beaglem. Suki: Dina i Floe z pierwszego miotu mieszanego, Milles ponownie pokrył ich ojcem Modelem. Z kryć tych przyszły dwa utytułowane samce Waddle i przede wszystkim Ravages. Oba psy były bardzo podobne do bassetów d'artois.
Następnie, gdy w roku 1877 lord Onslow kupił od Le Couteeulx de Cantelcu we Francji psy: Fino, Nestor i Finette, Millais zaprzestał krzyżowania z beaglem i powrócił do hodowli czystej rasy. Model pokrył należącą do Onslowa Finette i na świat przyszły: Proctor i Garenne.
Garenne mała, trójkolorowa suka stała się własnością Millaisa. Proctor był pierwszym wyhodowanym w Anglii bassetem maści biało-żóltej, Garenne pokryta swoim ojcem Modelem wydała na świat suki: Isabel i Vesta - obie maści żółto-białej i trójkolorowego psa imieniu Model II. W kolejnym skojarzeniu Isabel pokryta została psem Fino. Imiona tych psów nie mówią nam dzisiaj zbyt wiele, pokazują jednak, że pierwsi angielscy hodowcy bassetów chcąc możliwie szybko uzyskać wyznaczony cel, nie cofali się przed hodowlą w najbliższym pokrewieństwie. W 1880 roku Millais stanał przed dokonaniem trudnego wyboru. Z jednej strony jego psy cieszyły się coraz wiekszym uznaniem wśród publiczności, a z drugiej strony został dotkniety cieżką chorobą. Ostatecznie uległ jednak  namowom lekarzy wyjechał do Australi.Jego hodowla została rozwiązana. W tym samym roku panowie G. Krehl i L.Clement sprowadzili z Francji łącznie 20 bassetów. Niestety nie zachowały się imiona tych psów, wiemy jednak, że niemal wszystkie były potomkami psów z hodowli hrabiego Le Couteeulx de Cantelcu. Szczególnie ważnymi psami dla rozwoju hodowli były: trójkolorowe Fino de Pais, Jupiter oraz Guinevre i Theo pochodzące od Fino de Paris.
W roku 1888, w Anglii żyło już około 2000 basetów. Rozróżniano wtedy trzy typy:
FINO DE PARIS
TERMINO (basset d´artois)
LANE (basset normandzki)
Typ Fino de Paris był masywny, miał mocny kościec i ekstremalnie wykręcone przednie łapy. Psy te były najczęściej żółto-białe, z lekko zaznaczonymi ciemniejszymi znaczeniami. Typ Termino był znacznie lżejszej budowy, miał delikatniejszy kościec i nie tak mocno wykręcone przednie łapy (demi-tores), umaszczeniem przypominał psy typu Fino de Paris. Typ lane był bardzo podobny do typu Fino, większość psów była maści żółto-białej. Psy wszystkich tych typów miały mieć głowę jak u bloodhounda, długie i skręcone uszy, szyję z podgardlem, łokcie dobrze przylegające do klatki piersiowej, przednie łapy silniej lub słabiej ustawione na zewnątrz, tułów długi i niski, odległość mostka od podłoża nie powinna być większa niż 10 cm. Millais preferował masywniejszy typ i wcale nie był przekonany, że Termino był prawdziwym bassetem.
Uważał go raczej za potomka, małych prostonożnych psów gończych, określanych we Francji nazwą "briquet". W 1884 roku Milles całkowicie zdrowy powrócił do Anglii i ku swojemu całkowitemu zaskoczeniu zastał w pełni sił swojego starego Modela. Ten 15 czy 16 letni już wtedy pies pokrył swoją wnuczkę Finette II, która wydała na świat 3 trójkolorowe suki. Krycie suki typu Lane niestety nie przyniosło efektu.

Jupiter, Fino de Pais i Pallas - trzy bassety jeszcze dość wyraźnie przypominające typ baseta d' artois.

 

Basset typ TERMINO (basset d'artois)

Bassety typ LANE (basset normandzki)

Basset zmienia się w Basset Hounda .  W 1884 roku powstał Basset Hound Club. Jego członkami zostali wszyscy znaczący hodowcy rasy: sir Everett Millais, hrabia Le Couteeulx de Cantelcu, lord Galway lord Onslow oraz księżniczka Aleksandra - późniejsza królowa.

 Królowa Aleksandra  ze swoimi bassetami

Logo Angielskiego klubu

Już w 1886 roku Millais oceniał na wystawie klubowej aż 120 bassetów. Było ich tak dużo, ponieważ prominentni myśliwi szlacheckiego pochodzenia utrzymywali małe sfory tych psów, które podobnie jak beagle utrzymywane były polowania na zająca, rok 1892 był decydujący dla powstania współczesnego basset hounda. Według opinii Millaisa na skutek bezustannej hodowli krewniaczej bassety stały się zbyt małe i konieczne było zwiększenie ich rozmiarów ciała. Ponowne skrzyżowanie z beaglem nie wchodziło w rachubę, bowiem nie przyniosłoby oczekiwanego efektu. Psy z Francji również nie były brane pod uwagę, ponieważ w ciągu tych 10 lat Anglicy stworzyli nowy typ basseta, który znacznie różnił się od pierwotnego basseta d'artois. Zresztą Francuzi i tak odrzucali typ angielski, zaś Millais był przekonany, "że to co mamy w Anglii jest lepsze, niż to co mogą zaoferować nam Francuzi". Jedyną możliwością powiększenia ciała baseta, przy jednoczesnym zachowaniu, a być może umacnianiu pożądanych cech, było skrzyżowanie z bloodhoundem. Już wcześniej tego rodzaju próby
z dobrym skutkiem podejmowane były przez przyjaciela Millaisa, pana Marsedena z Leeds. Jednak zdaniem Millaisa użyte wówczas bloodhandy były zbyt wątłe i dlatego ich mieszańce nie mogły stanowić podstawy nowej hodowli. Z tego względu Millais zdecydował się na własne eksperymenty.Do krzyżówki użył dobrej, lecz raczej średniej wielkości suki rasy bloodhond
o imieniu Inoculation, oraz basseta o imieniu Nicholas pochodzącego od Fino de Paris.

Nicholas był trójkolorowy, miał ciemną głowę i w przeważającej części biały tułów, dobre kończyny i klatkę piersiową. Millais spodziewał się, że w wyniku tej krzyżówki na świat przyjdą psy o nowym dla bassetów umaszczeniu, a mianowicie maści czarno podpalanej. Jednak pokrycie suki rasy bloodhond krótkonożnym bassetem nie jest sprawą łatwą. Inoculation musiała być sztucznie inseminowana, w wyniku czego na świat, przyszło przez cesarskie cięcie 12 szczeniąt. Inoculation nie przeżyła operacji, podobnie jak jej 5 szczeniąt. Pozostałe 7 szczeniąt udało się wychować, co jak na tamte czasy było dokonaniem wartym uznania. Szczególne znaczenie dla dalszej hodowli miały suki: Ada i Rickey oraz pies Cromwell.
W drugiej fazie hodowli suka Rickey została pokryta psem Forester, ojcem Nicholasa, zaś suka rasy basset o imieniu Juno IV psem półkrwi, imieniem Cromwell. Szczenięta po Rickey były bardzo podobne do masywnych bassetów i miały maść trójkolorową. Szczenięta po Juno również w większości miały budowę basseta, lecz ich maść, jak u ich babki, była czarna podpalana. Następne potomstwo w drugiej fazie zostało skrzyżowane z czystymi bassetami. Doświadczenie pokazuje, że w wyniku skrzyżowania suki półkrwi z bassetem na świat przychodzą szczenięta trójkolorowe, podczas gdy odwrotna krzyżówka samca półkrwi z suką rasy basset, daje najczęściej szczenięta czarne podpalane. Eksperyment został powszechnie uznany za wielki sukces. Potomstwo z tych krzyżówek odpowiadało oczekiwaniom hodowców
i wykazało w dużym stopniu typ Fino de Paris. Nowością było pojawienie się psów maści czarno podpalanej. Również później sprowadzono psy z Francji, mimo to wpływ bloodhounda był
w hodowli angielskiej bardzo silny, czemu dano wyraz również we wzorcu rasy.
Idealny basset hound miał mieć głowę podobną do głowy bloodhounda. G. Johnston (1969 r.) uważał, że wymóg ten miał nieszczęsne skutki, bowiem hodowcy przywiązywali zbyt duże znaczenie do tego, aby psy miały głowę bloodhounda, co doprowadziło do zaniknięcia kształtu głowy właściwego bassetom. Jednak zdjęcia championów z lat 50 i wczesnych 60 tych pokazują psy dużo mniej masywne i o znacznie lżejszej głowie niż współcześni przedstawiciele rasy. Dużo pewniej trzymały się one na nogach, zaś wywinięte powieki (ektropium) nie pojawiały się tak powszechnie, jak niestety dzieje się to dzisiaj.

poniżej kilka starych fotografii angielskich championów z końca XIX wieku

                                                                           na podstawie ksiażki: George Johnston "The Basset Hound" 1968

ZOBACZ HISTORIĘ BASSET HOUND W POLSCE

  © Basset CLub - STB2012