Wysyłamy zgłoszenie na konkurs do ZO PZŁ a gdy przychodzi jego termin pakujemy się i jedziemy na miejsce zbiórki. Po przeglądzie weterynaryjnym i uroczystym otwarciu z wylosowanym numerem startowym jedziemy do lasu. W lesie wykonujemy konkurencje, które są przewidziane w regulaminie dla danego konkursu. Z ocenami, które otrzymaliśmy wracamy do sekretariatu. Na większości konkursów organizowanych w Polsce po zakończeniu konkurencji odbywa się biesiada myśliwska, gdzie przy pieczonym dziku lub kiełbasce możemy porozmawiać o psach, wymienić się doświadczeniami z ich układania, zrobić pamiątkowe zdjęcia. Spędzamy przyjemnie czas do momentu, gdy usłyszymy sygnał „ Zbiórka ”, który wzywa nas na uroczyste zakończenie. Podczas tego zakończenia wręczane są dyplomy, puchary, medale i okolicznościowe upominki.  

               Tak w skrócie przebiega konkurs i tak my go widzimy jako jego uczestnicy. W tym artykule chciałbym Czytelnikom przedstawić te sprawy, których nie widzimy ani w nich nie uczestniczymy a są one bardzo ważne dla prawidłowego przebiegu konkursu. Przedstawię konkurs tropowców „ od kuchni ”, czyli opiszę, jak przygotowuje się sprawę najważniejszą dla konkursów posokowców i tropowców, czyli ścieżki tropowe. Sądzę, że moja relacja przyda się dla tych Czytelników, którzy układają swoje bassety i biorą z nimi udział w konkursach tropowców. Na zdjęciach, które przedstawię w tym artykule, zobaczymy, jak wykonywane i oznakowywane są ścieżki tropowe a w „ Albumie Tropowców ” będziemy mogli zobaczyć, jak na tych samych ścieżkach pracują przewodnicy ze swoimi psami.               W „ Albumie Tropowców ” zobaczymy las ( drzewa ) od strony, którą widzą przewodnicy, czyli bez oznakowania trasy na drzewach. Oznakowanie trasy jest widoczne, ale tylko dla komisji sędziowskich. Na oznakowania ( z drugiej, niewidocznej strony drzewa ) przewodnikowi nie wolno się oglądać ! Na stronie 158 regulaminu możemy przeczytać: „ Przewodnikowi nie wolno oglądać się na znaki wytyczające trasę, pod rygorem obniżenia oceny o 1 stopień przy każdym zwróceniu uwagi przez sędziego .”

Przed obejrzeniem zdjęć z zakładania ścieżek tropowych przeczytajmy, co na ten temat pisze w „ Regulaminie prób i konkursów pracy psów myśliwskich ”. Zacytuje z tego regulaminu „ Objaśnienia i wskazówki do oceny ”  dla „ Konkursu pracy tropowców ” (strona 146 i 147 )

Do założenia sztucznego tropu używa się około 0,25 litra farby jelenia, dzika, sarny, lub daniela. W przypadku niemożliwości uzyskania przez organizatorów farby ww. zwierzyny można użyć krwi bydlęcej, świńskiej lub owczej, którą przed użyciem należy „ uszlachetnić ”przez zanurzenie w niej na 24 godziny narogów świeżo ubitej sztuki jelenia, dzika, sarny lub daniela.

Pomocnik zakładający ścieżkę farbową powinien być osobą obcą dla psa .

 - w przypadku konkursu wymienionego w § 1, pkt 1 – minimum 8, a nie więcej niż 16 godzin i musi przeleżeć przez noc.

 - w przypadku konkursu wymienionego w § 1, pkt 2 – minimum 40, a nie więcej niż 48 godzin i musi przeleżeć przez 2 noce.

Długość ścieżek w obu rodzajach konkursów wynosi około 600 metrów. Ścieżka rozpoczyna się oznaczonym złomem kierunkowym „ zestrzałem ” i na swym przebiegu ma 2 poprowadzone pod kątem prostym lub rozwartym załamania, które zaczynają się tuż za sztucznymi łożami zranionej zwierzyny. Łoża wykonuje się odsłaniając ściółkę do mineralnej gleby na powierzchni około 0,25 m² i nakrapiając je obficiej farbą. Pierwsze łoże lokalizuje się w odległości około 100 metrów, a drugie w odległości około 400-450 metrów od zestrzału.

Na końcu ścieżki wykłada się tuszę „ zwierzyny ”, której farby ( jelenia, dzika, sarny lub daniela lub krwi bydlęcej czy świńskiej ) użyto do jej zakładania. Wyłożona tusza zwierzyny powinna być wypatroszona, a zrobione w tym celu rozcięcia zaszyte.

Zakładający ścieżkę nanosi i podpisuje na umieszczonej w miejscu „ zestrzału ” tabliczce numer ścieżki, dzień i godzinę założenia.

Oznakowanie ścieżki powinno być widoczne dla przewodnika psa na jej początkowym odcinku długości 50 m. Na jej dalszym przebiegu czytelne oznakowanie powinno być widoczne wyłącznie dla komisji sędziowskiej. Odstęp pomiędzy poszczególnymi ścieżkami farbowymi nie powinien być mniejszy niż 100 metrów. ”

Przygotowanie ścieżek tropowych to wielkie logistyczne przedsięwzięcie. Trzeba zorganizować dużą ilość farby ( w Linnem przygotowano 25 ścieżek ), tuszę dzików, oznakować i wylać farbą ścieżki tropowe. Do tych prac potrzebni są ludzie. Organizatorzy korzystają często w tym przypadku z pomocy stażystów do PZŁ, których obowiązkiem jest zaliczenie udziału w próbach lub konkursach. Udział stażysty w próbach i konkursach psów myśliwskich jest potwierdzany w dzienniczku stażysty. W Linnem praca nad przygotowaniem ścieżek tropowych rozpoczęła się na trzy tygodnie przed konkursem. W sumie na trzech sobotnich spotkaniach ( dwie soboty trwa przygotowanie tras i oznakowanie ich, ostatnia sobota przed konkursem – wylewanie farby ) uczestniczyło trzydzieści osób. Aby ścieżki tropowe były wykonywane zgodnie z regulaminem wszelkie prace przy nich, były wykonywane pod czujnym okiem sędziów kynologicznych. Opisuję te sprawy po to, aby uzmysłowić biorącym udział w konkursach, jaki ogrom pracy został wykonany przed naszym udziałem w konkursie.        

Linne 06.09.2008. Członkowie Komisji Kynologicznej i stażyści przed przystąpieniem do wykonywania sfarbowanego tropu

Na początku każdej ścieżki tropowej znajduje się pozorowane miejsce zestrzału. Miejsce to jest oznaczone tablicą z numerem. Na drugim zdjęciu widzimy pozorowane miejsce zestrzału przykryte złomem. Obok na drzewie tablica z numerem 2.

Dla porównania, tablice i miejsca pozorowanego zestrzału na konkursach w Białochowie, Piotrkowie Trybunalskim i Pabianicach.

Zakładanie sztucznego sfarbowanego tropu przed konkursem w Linnem. Trop zakładamy zawsze w kierunku miejsca gdzie wyłożona zostanie tusza zwierzyny.

Zakładający trop idzie nakrapiając farbę, gdy zbliża się do oznakowanego drzewa zrywa kartkę od strony widocznej dla pracującego z psem przewodnika. Pozostawia się oznaczenie z drugiej ( niewidocznej ) strony drzewa. I tak, idąc, nakrapiając farbę, zrywając kolejne kartki zakładamy sfarbowany trop na całej długości ścieżki. Podczas wyznaczania trasy ścieżki tropowej karteczki najpraktyczniej i najszybciej przytwierdza się do drzewa za pomocą zszywacza tapicerskiego.

Tak wygląda trasa ścieżki widziana od strony przewodnika pracującego z psem na konkursie  (zdjęcie z lewej strony ) a tak trasa ścieżki widziana z przeciwnej strony (zdjęcie z prawej strony).

Na sośnie widzimy dwa sposoby oznakowania od strony niewidocznej dla przewodnika – stały   ( kropka lub kreska wykonana farbą ) i tymczasowy ( karteczka papieru z notesów samoprzylepnych ). Od strony widocznej dla przewodnika używa się zawsze kartek, które są zarywane podczas wylewania farby. Ścieżki o numerach parzystych oznacza się innym kolorem niż ścieżki nieparzyste, ponieważ może się zdarzyć, że pies podczas pracy może przejść na sąsiadującą ścieżkę i na niej kontynuować tropienie. Oznaczenie kartkami tras ścieżek jest tanie i szybkie w wykonaniu. Możemy łatwo korygować i zmieniać kierunki tras. To oznakowanie jest też ekologiczne. Stałe oznakowanie farbą jest bardziej pracochłonne i większe są jego koszty, ale ma jedną wielką zaletę – jest odporne na grasujących w jesiennym okresie pseudogrzybiarzy, którzy nie tylko zbierają grzyby, ale  z upodobaniem zrywają wszystkie napotkane na swojej drodze kartki wyznaczające trasę tropu. Nie chcę tu nikogo obrażać, ale po latach mogę już coś powiedzieć o kłopotach w układaniu psów i przygotowywaniu ścieżek tropowych w okresie grzybobrania. Zerwane kartki to nasz kłopot i zmartwienie podczas szkolenia psów. To stres dla organizatorów konkursu, gdy znajdą się    w sytuacji, że w przeddzień konkursu przyjeżdżają ludzie do wylewania farby a połowa oznakowań tras ścieżek została zerwana.

Akcesoria najczęściej używane przy oznakowywaniu trwałym i tymczasowym tras ścieżek tropowych

Akcesoria dodatkowe, które są bardzo przydatne podczas wytyczania tras ścieżek i określania ich długości: krokomierz, licznik rowerowy ( instalujemy go na kole tropowym i dokładnie odmierzamy odległość ), taśma miernicza, 50 m sznurka do mierzenia odległości, nóż i sekator ogrodowy służący do przygotowania złomu, kompas, dokładna mapa terenów leśnych, na których wyznaczamy trasy ścieżek.

Miejsca pozorowanego zestrzału, I i II sztuczne łoże ranionej zwierzyny należy przygotować ze szczególną starannością, ponieważ od dokładnego ich wykonania zależy w dużej mierze poprawna praca psa. W tych miejscach odsłaniamy ściółkę do mineralnej gleby, obficie nakrapiamy farbą i oznaczamy złomem kierunkowym. Na dwóch górnych zdjęciach – oznaczanie II sztucznego łoża rannej zwierzyny złomem kierunkowym. Na dolnych zdjęciach – nakrapianie łoża farbą.

Praca przy zakładaniu ścieżek tropowych trwała do późnego wieczora. Zakończyła się pierwsza faza konkursu, ta „ od kuchni ”. Nakropiona farba leżała zgodnie z regulaminem na leśnym podłożu całą noc. Rano w Ośrodku Szkoleniowym Nadleśnictwa Turek w Linnem zjawili się uczestnicy konkursu ze swoimi psami, rozpoczął się Regionalny Konkurs Pracy Posokowców i Tropowców.

Praca na ścieżce tropowej o stałym oznaczeniu. Widoczne dla nas podczas pracy oznaczenie jest wykonane białą farbą emulsyjną.

Drugi sposób oznaczenia treningowych ścieżek nie różni się niczym od tego, jaki opisałem w pierwszej części mojego artykułu. Czyli zakładamy treningową ścieżkę tak, jak zakładana jest ona przed konkursem. Poprośmy znajomego, kolegę lub pasjonata szkolącego też swoje psy o wykonanie oznakowania trasy i wylanie farby. Ważne jest, aby była to osoba obca dla psa, nie domownik. Weźmy w następnym dniu naszego pomocnika, aby był świadkiem naszej pracy z psem na tak założonym tropie. Nasz pomocnik będzie spełniał rolę arbitra, sędziego. On będzie miał tylko prawo ponownego naprowadzania psa na trasę ścieżki, gdy ten z niej zejdzie. My podczas pracy staramy się zachowywać tak, jak na prawdziwym konkursie.

Treningowa ścieżka tropowa założona tak, jak na konkurs. Oznakowanie ścieżki jest widoczne dla przewodnika na jej początkowym odcinku długości około 50 m.

Przychodzi czas, że nasz basset zaczyna być doświadczonym tropowcem a my jako przewodnicy czujemy się na sfarbowanej ścieżce coraz pewniej. Jest to najbardziej odpowiedni moment, aby sprawdzić psa i siebie w warunkach najbardziej zbliżonych do tropienia postrzałka w łowisku. Chciałbym tu polecić układającym tropowce trzeci typ oznakowania, jaki ja stosuje podczas szkolenia bassetów. Używając liczby mnogiej – oznakowania, może troszeczkę przesadziłem, bo ten trzeci typ zakładania ścieżek tropowych charakteryzuje się kompletnym ich brakiem. Właściwie jedynym oznaczonym i widocznym dla nas miejscem, jest pozorowane miejsce zestrzału a dalej czeka nas jedna wielka niewiadoma. Przy takim sposobie założenia ścieżki tropowej dojście do celu zależy tylko od umiejętności i nosa naszego basseta. Jak jest zakładana taka ścieżka tropowa? Pomocnik oznacza a następnie wykonuje miejsce pozorowanego zestrzału i idzie w las, nakrapiając farbę. Nakrapiając farbę, wykonując łoża pomocnik nie stosuje żadnego oznakowania trasy. Po przejściu przez pomocnika dystansu około jednego kilometra ( można zastosować krokomierz ), kończy on trasę ścieżki tropowej, zaznaczając miejsce, gdzie wyłoży on przed przystąpieniem do pracy psa tuszę lub skórę dzika. Miejsce to znane jest tylko pomocnikowi. Spróbujmy z bassetem pracy na takiej ścieżce a ja mogę dać słowo, że będzie to wyśmienita zabawa.

Basset hound podjął trop. Gdzieś kilometr od tego miejsca została wyłożona tusza dzika. Odnalezienie tuszy, zależy tylko od umiejętności i nosa naszego basset hounda.

Omówiliśmy sposoby zakładania ścieżek tropowych przed konkursem i trzy sposoby oznaczenia ścieżek podczas układania psa myśliwskiego, jako tropowca. Do omówienia pozostał nam jeszcze jeden bardzo ważny sposób oznaczania stosowany podczas poszukiwania postrzałka – oznaczanie złomami. Sposób ten omówię w następnej części tego artykułu: Układanie Bassetów – Konkursy Tropowców „ Od Kuchni ”- Złomy ( Cz. II ).

Słowniczek Kynologii Łowieckiej.

Narogi – adalne narządy wewnętrzne zwierzyny grubej: płuca, serce, wątroba i nerki.

Zestrzał – miejsce, w którym znajdował się zwierz w chwili rażenia pociskiem.

Łoże – 1. Miejsce, na którym położył się ranny, gruby zwierz.

           2. Miejsce zalegania grubej zwierzyny.

Na konkursach tropowców i podczas układania tropowców symulujemy sytuacje, które występują podczas poszukiwania postrzałka. Dlatego o zestrzale i łożach mówimy - pozorowane miejsce zestrzału, sztuczne łoże rannej zwierzyny. 

ALBUM TROPOWCÓW

Na zdjęciach zamieszczonych pod tekstem, praca suki petit basset griffon vendéen na Regionalnym Konkursie Pracy Tropowców i Posokowców w Linnem ( 07.09.2008 r.). Przewodnik Dorota Gorgolewska ( Klub Bassetów w Polsce ) z FLER Podkołdernik Jadowity otrzymała Dyplom II st., 76 pkt.

Praca psa labradora retrievera na Regionalnym Konkursie Pracy Posokowców i Tropowców w Linnem (07.09.2008 ). Przewodnik Sylwia Koperek ze swoim psem Dolbia MONOLO BLAHNIK otrzymała Dyplom II st.(76 pkt.) i tytuł „ Najlepszy Przewodnik ”