Użytkowość bassetów -
O Psach Gończych słów kilka ( cz. II )
„ Złote lata ” polowań z psami
gończymi w wielkich złajach przypadają w czasach feudalnej Europy. Łowy i
posiadanie psów gończych były przywilejem władców i rycerstwa. Pod
koniec XVIII i na początku XIX wieku Rewolucja Przemysłowa
poczyniła wielkie zmiany społeczne, ekonomiczne i techniczne. Nowa
rodząca się cywilizacja przemysłowa wypierała z Europy feudalizm.
Pies gończy był psem szlachty. Koniec przywilejów stanu
szlacheckiego, oznaczał też koniec „ złotych lat ” psów gończych.
Koszty wychowu, ułożenia gończych, utrzymania psiarni były bardzo
duże i po upadku szlachty nie miał, kto za to płacić. |
Wojciech Kossak – „ Polowanie
cesarskie w Godollo ” |
|
We Francji, która jest ojczyzną psów
gończych podczas Rewolucji Francuskiej ( 1789
– 1799 r.) zostały zdziesiątkowane wielkie psiarnie i wyginęła
wówczas większość ras gończych. Podobnie przedstawia się sprawa psów
gończych na ziemiach polskich. Po Powstaniu Styczniowym (
1863 r.) z uwagi na wywłaszczenie szlachty i konfiskaty
szlacheckich majątków doszło do likwidacji lub znacznego
ograniczenia wielkości i ilości psiarni psów gończych |
Podczas Rewolucji Przemysłowej powstał
wielki przemysł fabryczny, wprowadzono nowe technologie i
wynalazki. To znacząco wpłynęło na udoskonalenie broni palnej,
co w konsekwencji zmieniło metody polowania. Myśliwemu
wyposażonemu w nowoczesną broń palną, często z doskonalą
optyką, zaczął przeszkadzać pies, który zachowuje się głośno w łowisku.
Jedno po drugim państwa europejskie zaczęły wprowadzać zakazy
polowań „ par force ” z psami gończymi. Zmiany w metodach
polowania uniemożliwiły wykorzystanie psów gończych zgodnie z ich
naturą i powołaniem. |
Psy gończe są obecnie „
reliktami ”, które przekazują przez setki lat do naszych czasów
z pokolenia na pokolenie wrodzoną wspólną cechę dla tej grupy psów:
znalezienie ciepłego tropu zwierza, pościg za zwierzyną i
GŁOSZENIE JEJ. |
O rycerstwie, szlachcie, władcach, którzy
delektowali się za swojego życia „ graniem ” w gonie wielkich
złaj możemy usłyszeć już tylko na lekcjach historii. Gilotyna
obcięła głowy ostatnim właścicielom wielkich psiarni, zubożała
szlachta przeniosła się do miast, a resztę drobnych ludzkich
zdarzeń zatarł czas, zaś w naszym domu leży wygodnie basset (
pies gończy ), posiadający wszystkie podstawowe cechy swych
dawnych przodków. Na kanapie w naszym domu, dzięki genom i
zapisanym w nich cechach ( tropieniu, pościgu za zwierzyną i głoszeniu jej
), przeciąga się i ziewa żywa historia dawnych wielkich łowów. |
Velten Wilhelm – „ Wyjazd na
polowanie ” |
|
Przejdźmy do refleksji. Wyjeżdżamy
wreszcie na długo oczekiwany urlop. Wychodzimy ze swoim bassetem na
spacer do lasu. Widzimy, że na końcu leśnego duktu, którym
spacerujemy, w kierunku drągowiny przeleciał jeleń ( Cervus
elapus ). Zapamiętujemy to miejsce i po godzinie do trzech
godzin ( ciepły trop ) idziemy z psem w to miejsce.
Niekoniecznie musi być to jeleń. Próbę wrodzonych cech naszego
basseta możemy wykonać równie dobrze, gdy podczas naszego spaceru po
polach drogę naszą przetnie umykający zając ( Lepus europaeus
). Gdy nasz basset jest „ mieszczuchem ”, który nie został jeszcze
poddany procesom szkoleniowym i obce są mu zasady bezwzględnego
posłuszeństwa ( Np. przywołanie na gwizdek ) psa myśliwskiego, a my
sami nie znamy lasu i nasza kondycja fizyczna jest kiepska, to
radziłbym podprowadzenie psa do tropu wejściowego (
wchodowego) na otoku lub smyczy. Opiszę, jak powinna wyglądać
prawidłowa reakcja psa, gdy wejdzie w niewidoczny dla nas „ tunel ”
pozostawionych przez dzikie zwierzę lotnych cząsteczek
zapachowych. Psa, gdy wejdzie w ten „ tunel ”, aż skręci
( !!! ), jak igłę kompasu we właściwym kierunku, zaczyna
pracować dolnym wiatrem. Obserwujemy jak w naszym psie zaczynają
narastać emocje, które objawiają się z początku rzadkim i
przerywanym głoszeniem. Nasz pies zaczyna pierwszą fazę
gonu – doławianie. Ponieważ to jest próba cech wrodzonych
naszego psa, a my sami ani nasz pies nie jesteśmy jeszcze
przygotowani do prawdziwego gonu i obecnie w Polsce nie można
stosować tej metody polowania, radziłbym w tym momencie przerwać
nasz eksperyment. Po tak obiecującym doławianiu w wykonaniu
naszego basseta następne fazy gonu potoczyłyby się w sposób, jaki
opisałem w pierwszej części „ O psach gończych słów kilka ”. Z
takiej próby możemy być zadowoleni. Nasz basset posiada wrodzone
cechy charakterystyczne dla swojej rasy i grupy. Z takim
bassetem możemy spokojnie rozpocząć swoją dalszą pracę dodając do
cech wrodzonych, które posiada nasz pies, umiejętności nabywane
podczas szkolenia. |
A gdzie są obiecane na wstępie
refleksje? Przy takim zachowaniu psa, jakie opisałem nie powinny nam
się nasuwać żadne refleksje, należy zabrać się tylko do
systematycznej i konsekwentnej pracy. Może być jednak inaczej i tu
nadchodzi czas na wspomniane wcześniej refleksje. |
Podczas naszej próby cech
wrodzonych psa ( naszego basseta ) możemy znaleźć się w zupełnie
innej sytuacji. Pies przejdzie zupełnie obojętnie przez „ tunel ”
cząsteczek zapachowych. Naprowadzany wielokrotnie na ślad dzikiego
zwierzęcia nie będzie zdradzał zainteresowania tropem. I w tym
momencie zastanówmy się, czy nasz basset pozbawiony podstawowych
cech psa gończego, jeszcze nim jest ( ? ) i czy z tego, co jest
opisywane we wzorcach, nie zostało już tylko „ piękne
opakowanie ” ? Wzorce nie tylko opisują jak ma wyglądać
głowa, szyja, tułów, ogon, kończyny, ale podają też, że bassety są
psami, które podlegają PRÓBOM PRACY. PRÓBY PRACY są
wskaźnikiem jakości cech polowych psa, orzekają czy para
rodzicielska psa poddanego próbie, sprawdziła się genetycznie pod
względem przekazywania cech. Podczas swojej pracy hodowlanej należy
pamiętać o tym, że nie tylko tyłozgryz i przodozgryz są wadami
przekazywanymi genetycznie. Istnieją wady, które nie są widoczne
gołym okiem. Taką wadą jest brak cech użytkowych u psów myśliwskich.
W przypadku bassetów zaliczanych do grupy psów gończych te użytkowe
cechy to: znalezienie ciepłego tropu zwierza, pościg za
zwierzyną i GŁOSZENIE JEJ. |
|
Jerzy
Kossak – „ Polowanie par force „ |
|
Przepraszam Czytelników – miało być słów
kilka o psach gończych, a ja znowu się rozpisałem. Dlatego
wykorzystanie psów gończych ( bassetów ) we współczesnej
gospodarce łowieckiej i jak obecnie wyglądają gony w Północnej
Anglii, opiszę w następnej części naszego poradnika. |
|
W poprzednim odcinku poradnika wyjaśniliśmy
sobie znaczenie Złaji, Pary, Sfory. |
W tym odcinku do naszego słowniczka kynologii
łowieckiej dodajmy: Trop, Par Force, Próby Pracy,
Konkursy Pracy. |
Trop -
odciski biegów
zwierzęcych pozostawiony na pozwalający na
określenie gatunku, płci, ciężaru, czasu, i kierunku wędrówki
zwierzyny.
Czarny trop (
czarna stopa ) – trop pozostawiony na ziemi.
Biały trop (
biała stopa ) – trop pozostawiony na śniegu.
Ciepły trop
– niedawne przejście zwierza ( u jelenia do 3 godzin ).
Sfarbowany
trop – trop farbującej, rannej zwierzyny.
Gonny trop
– trop uciekającego zwierza.
Trop
wyjściowy – trop prowadzący na zewnątrz tropionego rejonu.
Trop
wejściowy ( wchodowy ) – trop prowadzący w głąb tropionego rejonu.
|
|
Par Force - z j.
francuskiego gwałtem, przemocą, bezceremonialnie.
Polowanie Par
Force – polowanie konno z psami gończymi na jelenie, dziki, zające,
lisy, które ściga się, aż zwierzyna padnie zmęczona l ostanie
osaczona.
|
|
Próby Pracy –
sprawdzenie cech
wrodzonych psów w wieku 6 do 24 miesięcy (wyżły),9 do 24 miesięcy
(próby małych ras, norowce, dzikarze), 9 do 36 miesięcy (posokowce). Próby są wskaźnikiem jakości cech polowych młodego psa i
orzekają czy skojarzona para rodzicielska sprawdziła się genetycznie pod
względem przekazywanych cech.
|
Konkursy Pracy - sprawdzenie cech
wrodzonych psa i jego umiejętności nabytych podczas szkolenia.
Konkursy Pracy według Regulaminu mają na celu popularyzowanie
kynologii łowieckiej poprzez sprawdzenie i stałe podnoszenie
jakości użytkowych psów myśliwskich. W dniu imprezy psy muszą mieć
ukończone 9 miesięcy.
|
W Polsce organizatorem Prób i Konkursów
Pracy jest Polski Związek Łowiecki. Próby są organizowane
jako imprezy okręgowe lub wojewódzkie. Konkursy mogą być
organizowane jako imprezy okręgowe, wojewódzkie, regionalne, krajowe
lub międzynarodowe. W Próbach i Konkursach Pracy Psów Myśliwskich
mogą brać udział wyłącznie psy zarejestrowane w Związku
Kynologicznym w Polsce lub w zagranicznych organizacjach kynologicznych zrzeszonych w
FCI.
|
V MIĘDZYNARODOWY
KONKURS POSOKOWCÓW I TROPOWCÓW
w Piotrkowie
Trybunalskim 02.06.2007 r. |
|
|
|
|
|
|
|
Pozdrawia, oraz zachęca do
układania bassetów i brania udziału w Próbach, Konkursach Pracy
|
|
Wojciech Stan. |
|